Dünya büyük bir mülteci krizinin ortasında. Yaşanan ilk büyük çaplı kriz değil bu –büyük ihtimalle son da olmayacak– ama daha önce karşılaşılmamış boyutlarda. BM Mülteci Örgütü’ne göre dünyada 65,6 milyon kişi küresel olarak yerinden edilmiş; 22,5 milyon mülteci, 10 milyon da vatansız insan var. Mültecilerin yarısından fazlası 18 yaşının altında.

Göç, insanlık tarihi kadar eski bir olgu. Ama köle ticareti, Sanayi Devrimi ve dünya savaşlarıyla 18. yüzyıldan itibaren özellikle artış gösteriyor. İnsanlar maddi sıkıntılar yüzünden, daha iyi bir yaşam ümidiyle göç edebiliyor. Savaştan kaçıyor, insan ticaretine kurban gidiyor, sürgüne gönderiliyor... Gönüllü de olabiliyor tabii göç, bazen okumaya gidiliyor bazen çalışmaya. Hatta bazen geçici olarak gittiği bir yerde kalıveriyor insan, kök salıyor.

Biz de Dünya Mülteci Günü’nde evinden, yurdundan olan herkesi anmak adına bizi bilmediğimiz dünyalara yakınlaştıran, empati kapasitemizi artıran edebiyata dönüyor ve göç hikâyeleri anlatan bazı kitapları sıralıyoruz:

Göçmenler, W.G. Sebald

Amerika’da, Susan Sontag

Kenan Çobanları, Halide Edib Adıvar

Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura, Ayfer Tunç

Amerikana, Chimamanda Ngozi Adichie

Zühre Ninem, Kemal Bilbaşar

Bir Katilin İtirafları, Joseph Roth

Gidiyor, Gitti, Gitmiş, Jenny Erpenbeck

Ölüler Evinden Notlar, Fyodor Dostoyevski

Yağsın Yağmur, Paul Bowles

Ağrı’nın Derinliği, Ece Temelkuran

Mıntıka, Mathias Enard

“Bıraktığım İstanbul”, Ziya Osman Saba

Geniş, Geniş Bir Deniz, Jean Rhys

Paris ve Londra’da Beş Parasız, George Orwell

İstanbul Kırmızısı, Ferzan Özpetek