1825’te İstanbul’da doğdu. Sadaret Kalemi’nde ve sarayda çalıştı. Kıbrıs’ta ve Amasya’da mutasarrıf olarak bulundu. Meşrutiyet isteyen Yeni Osmanlılar Cemiyeti üyesi olduğu için 1867’de Avrupa’ya kaçtı. Londra’da Namık Kemal’le Hürriyet gazetesini çıkardı. Namık Kemal ve Şinasi’yle birlikte, Batılılaşma meselesinin ülkede tartışılması için çaba harcadı. I. Meşrutiyet’in ardından maarif müsteşarı olarak memuriyete döndü. Konya ve Adana valiliklerinde bulundu. Eserleriyle, edebî tartışmalarıyla ve politik tutumuyla birinci dönem Tanzimat edebiyatının en önemli isimlerinden biri olmuştur. Terkib-i bend ve terci-i bend türünde edebiyatımızın en parlak eserlerini veren Ziya Paşa, vali olarak bulunduğu Adana’da 1880’de öldü.